یادداشت/ غدیر واقعیتی تاریخی

تصویری از واقعه زنده و حقیقی گویا بر گونه تاریخ، همانند رعدوبرقی در زمان، آن چنان درخشیدن گرفت که در خاطره ها ماند و با وجود فراوانی راویان و ثبت حادثه، کسی را توان و یارای انکار آن نیست . برای هر انسان مسلمانی لازم به نظر می رسد که در عمر خویش، دست کم یکبار هم که شده با یاران پیامبر اکرم (ص) هم سفر شود و این مسیر تاریخی را با پستی هایش بپیماید و با اسرار نهفته در آن از نزدیک آشنا شده و با پیروان واقعی آن حضرت هم گام، هم کلام و هم پیمان شود
گردآوری :صدراله زین العبادی
(پژوهشگرتاریخ اسلام وتشیع)
باسمه تعالی
غدیرواقعیتی تاریخی
عید سعید غدیرخم، عید الله اکبر است؛ چنانکه در دعای مشهور غدیر وارد شده این عید متعلق به خداوند سبحان است . کما جعلته یوم عیدک .
در این روز دین اسلام به کمال می رسد. تمسک به ولایت تنها راه سعادت و اتمام نعمت شمرده می‌شود.
می توان گفت : عید سعید غدیر از مهمترین و بهترین روزهای شادی رهروان ولایت و امامت است . گذشته از آداب و وظایف خاصی که در این روز به عهده شیفتگان ولایت قرار داده شده، احیا و گرامیداشت نفس این روز، وظیفه باور باورمندان امامت است؛ چرا که از این رهگذر شعار بلند رهبری انسان در تفکر امامت، پررنگتر گردیده و از غبار فراموشی و دسیسه دشمنان در امان می ماند. گرچه خداوند بزرگ، خود حافظ این بعد اجتناب ناپذیر مکتب، همانند ثقل اکبر«قرآن» بوده و خواهد بود.
تصویری از واقعه زنده و حقیقی گویا بر گونه تاریخ، همانند رعدوبرقی در زمان، آن چنان درخشیدن گرفت که در خاطره ها ماند و با وجود فراوانی راویان و ثبت حادثه، کسی را توان و یارای انکار آن نیست . برای هر انسان مسلمانی لازم به نظر می رسد که در عمر خویش، دست کم یکبار هم که شده با یاران پیامبر اکرم (ص) هم سفر شود و این مسیر تاریخی را با پستی هایش بپیماید و با اسرار نهفته در آن از نزدیک آشنا شده و با پیروان واقعی آن حضرت هم گام، هم کلام و هم پیمان شود
رهاورد و نتیجه گیری :
براستی غدیر خم چه ارزشی را برای ما انسان ها، به عنوان امت اسلامی، به ارمغان آورده است که نسبت به همه آن وقایع و رخدادهای قبل از اسلام و بعد از بعثت پیامبر (صلی الله علیه و آله وسلم) افضل می‌باشد؟
پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله وسلم) ۲۳ سال کوشیدند؛ آنچنان که به فرموده ی خودشان هیچ نبی ای به‌اندازه ی ایشان اذیت نشده است. (۱) با وجود آن که حضرت زکریا را میان تنه ی خالی درخت گذاشتند و با درخت اره کردند، ۹۵۰ سال نوح پیامبر را آزردند و خون به دلش کردند، حضرت موسی را از دیار خود بیرون نمودند، ابراهیم خلیل الرحمان را در آتش انداختند و…؛ ولی پیامبر (صلی الله علیه و آله وسلم) می فرماید هیچ کدام به‌اندازه ی من اذیت نشدند. مشقاتی که پیامبر (صلی الله علیه و آله وسلم) تحمل کرده‌اند با تمامی انبیاء گذشته قابل مقایسه نیست. آنقدر پیامبر برای ابلاغ وحی زحمت می‌کشیدند که خداوند می فرماید: “طه! ما قرآن را بر تو نازل نکردیم که خود را به زحمت بیفکنی‏!” (۲)
یعنی می فرماید چرا خودت را به مشقت می اندازی؟ تو تنها ابلاغ کن : ” پیامبر وظیفه‏ای جز رسانیدن پیام (الهی‏) ندارد؛ (و مسؤول اعمال شما نیست‏).” (۳) و بیش از این خودت را اذیت نکن.
با این وجود قرآن در حجه الوداع و در واقعه ی غدیر در مورد وصایت امام علی (علیه السلام) می فرماید: “ای پیامبر! آنچه از طرف پروردگارت بر تو نازل شده است‏، کاملاً (به مردم‏) برسان‏! و اگر نکنی‏، رسالت او را انجام نداده‏ای‏!” (۴) (۵)
از نظر قرآن کریم، تمامی زحمات پیامبر (صلی الله علیه و آله وسلم) یک طرف و اعلام ولایت علی بن ابیطالب (علیه السلام) یک طرف است. باید دو کفه ی ترازو را در نظر بگیریم، اگر بیست و سه سال خون دل خوردن های پیامبر، ابلاغ پیامبر، جهاد پیامبر، و عبادت پیامبر (صلی الله علیه و آله وسلم)؛ در یک کفه ی ترازو قرار بگیرد و اعلام مقام ولایت امیرالمومنین (علیه السلام) در کفه ی دیگر؛ به نص صریح قرآن این کفه بر همه ی آن کفه می چربد و بلکه با زبان بی زبانی، خداوند پیامبر را تهدید می‌کند که: اگر این رسالت را عملی نکردی، همه کارهای تو در واقع هیچ است.
حال ممکن است سوال شود پیامبر(صلی الله علیه و آله وسلم) که دین را تبلیغ کردند؛ پس عبارت “فما بلغت رسالته” (رسالت را انجام ندادی) چیست؟ پاسخ آن است که اگر ولایت نباشد، رسالت لوث می‌شود. اگر امامت نباشد، قرآن تحریف معنوی می‌گردد. اگر امام از جانب خداوند در کنار کتاب الهی قرار نگیرد، محتوای آن اجرا نمی‌شود. پس بالا ترین نعمتی که خدا قرار می دهد و بوسیله آن عمر را ثمر بخش می‌کند و تلاش را به نتیجه می رساند، قرار دادن هدایت گر الهی است.
اگر تحلیلی تاریخی انجام دهیم، خواهیم دید که قرآن کتابی است، مشتمل بر مجموعه مقرراتی به عنوان فرمان، دستور العمل، تز، باید ونباید، حرام و حلال، که از طرف پرودگار نازل گردیده است. اما بهره دهی و ثمر دهی این دستور العمل ها، به دو شرط اساسی وابسته است:
فهم دقیق دین خدا ونسخه الهی.
اجرای دقیق این نسخه.
عقل و نقل و تجربه ی تاریخی ثابت می‌کند که این دو شرط منهای نظارت و امامت ولی خدا ممکن نیست؛ قانون خدا، کتاب خدا، حرام و حلال خدا و مکتب پرودگار، در صورتی در این عالم سعادت، کمال و تعالی الهی ایجاد می‌کند که با مقام امامت و ولایت و نظارت ولی الله همراه باشد. ما تا زمانی که دین خدا رانفهمیده ایم چگونه می خواهیم از آن برخوردار شویم؟ فرض کنید که به پزشکی مراجعه کرده اید و ایمان دارید که پزشک درد شما را تشخیص داده است و نسخه ای که نوشته است، حساب شده می‌باشد. اما نمی توانید بفهمید که پزشک چه دستوری داده است. آیا اگر بر اساس فهم خود عمل کنید، نتیجه می‌گیرید؟
در اجرای دقیق نسخه الهی عوامل زیادی ایجاد مانع نماید؛ پس اگر ولی الله در کنار کتاب خدا قرار نگیرد، فهم دقیق کتاب خدا ممکن نخواهد بود.
همانگونه که خداوند برای ادامه حیات جسمانی ما، قلبی گذاشته است که خون را پمپاژ می‌کند تا مواد غذایی لازم را به همه ی سلولها برساند و اگر قلب از کار بایستد، بدن خواهد مرد، برای هدایت جامعه نیز قلبی قرار داده است. و او امام و ” ولی الله ” است. خوراک جان را امام به جامعه پمپاژ می‌کند. کسانی که امام را نمی پذیرند حتی اگر در بالاترین سطح از علم و دانش و صنعت و تکنولوژی قرار بگیرند از جان سالمی‌برخوردار نیستند.
ای بشر! اگر دل به امام و ولی خدا ندادی، مثل آن است که قلبت را برداشتی و قلب مصنوعی گذاشتی. قلب مصنوعی به‌اندازه خودش کارآیی دارد.
پی نوشتها:۱ – طرح کلی اندیشه اسلامی در قرآن، ص ۱۰۴
۲- “ما اوذی نبی مثل ما اوذیت”، (بحار الانوار، جلد ۳۹، صفحه ۵۶
۳ – “طه ! ما انزلنا علیک القرآن لتشقی”، طه (۲۰): ۱و ۲
۴- “ما علی الرسول الا البلاغ”، المائده (۷): ۹۹
۵- در بین مفسرین و علمای اهل تسنن به عنوان نمونه، می توان به افرادی نظیر: محمد بن جریر طبری در کتاب الولایه، ابوالحسن واحدی نیشابوری در اسباب النزول، حاکم حسکانی در شواهد التنزیل و…، و در بین مفسرین شیعی می توان به عنوان نمونه به بزرگانی جون شیخ طوسی در تبیان، ثقه الاسلام طبرسی در مجمع البیان، علامه طباطبائی در المیزان و … اشاره نمود که شان نزول آیه ۶۷ سوره مائده (آیه تبلیغ) را درباره واقعه غدیر ذکر نموده‌اند.
۶- “یا ایها الرسول بلغ ما انزل الیک من ربک و ان لم تفعل فما بلغت رسالته”، المائده (۶): ۶۷
آشنایی با برخی منابع در مورد غدیر :
۱-کتاب “نقش غدیر در کمال انسانها”، نوشته: دکتر محمد اسدی گرمارودی، (با اندکی تصرف) ۲- الغدیر علامه امینی ۳-حیات فکری سیاسی امامان شیعه رسول جعفریان ۴- حماسه غدیر
محمدرضا حکیمی – دفترنشرفرهنگ اسلامی ۵- غدیریه نگاری در جهان اسلام – رسول جعفریان ۶- آیات الغدیر – علی الکورانی العاملی ۷- آینه داران غدیر- محمد عابدی ۸- غدیر شناسی – محمد دشتی – ناشر:امیرالمؤمنین
۹- منهاج الکرامه فی معرفه الإمامه – حسن بن یوسف علامه حلی – ناشر:عروج اندیشه ۱۰- واقعه غدیر- سید جواد حسینی ۱۱- غدیر و ولایت – فقیه در سپاه – ناشر:اداره آموزشهای عقیدتی سیاسی ۱۲- ندای آسمانی غدیر – محمد باقر انصاری زنجانی – ناشر:مولود کعبه ۱۳- واقعه غدیر، اوج ابلاغ ولایت – مرکز تحقیقات دارالحدیث – ناشر:دارالحدیث
۱۴- غدیر شناسی و پاسخ به شبهات – علی اصغر رضوانی – مسجد مقدس جمکران